Onder de Facebookposts van o.a. Marc Van Ranst vonden we regelmatig dezelfde stukken tekst door verschillende mensen gepost. We vonden dezelfde stukken tekst ook terug op de tijdlijn van familie, vrienden en kennissen.
We konden deze teksten naar Sam Brokkens persoonlijke pagina traceren. Door het plaatsen van referenties en cijfers wekt hij de indruk dat hij zijn onderzoek goed en betrouwbaar gedaan heeft. Maar is dat wel zo? We vonden het belangrijk enkele te ontleden om foute redeneringen, incorrecte bronlezingen en onwetenschappelijke bronvermeldingen te weerleggen.
Klik op de rode en gele tekst om onze opmerkingen te zien.
Facebookpost van Sam Brokken
22 februari 2021
HOE HET KLIMAAT IN HET VOORDEEL VAN DE EXPERTEN KAN SPELEN: EEN BOUDE VOORSPELLING
(Liefst niet delen vrienden, hou het binnen de groep. Ik neem hiermee veel risico’s. Nodig gelijkgestemden zeker uit om naar mijn pagina te komen)…
Enkele vaststellingen uit het VRT Journaal van 19u.
Er wordt niet meer gesproken over ‘experten’, zowel Wim De Vilder als De Croo hielden het consequent bij ‘wetenschappers’ op één lapsus linguae van De Croo na. Alsof er een punt diende gemaakt te worden. Verder gaan we, zoals steeds, ons baseren op ‘modellen’. Real-life data zouden wel eens een ander beeld kunnen geven.
Op 7/02 postte ik onderstaande en wat merken we nu? De besmettingen zijn inderdaad aan het stijgen. Vrijdag zal dat aangehaald worden als reden om niet te versoepelen. Dat het klimaat de reden is van de (tijdelijke) toenemende virulentie blijft onbelicht.
Maaaar, er is goed nieuws. Als de temperaturen nu wat constant mogen blijven zal binnen twee weken alles weer dalen en zal dit ongetwijfeld te danken zijn aan de volgehouden inspanningen!!
Dat het ondertussen koppen lopen is in de steden laten we dan maar even terzijde.
Zoiets heet dan een self-fulfilling prophecy!
Post van 07/02 over de invloed van het klimaat en de voorspelling van de huidige stijging (alleen heb ik me vergist over één verklaring, ze hebben de schuld nog niet in de schoenen van de kappers geschoven).
—————————————————————-
07/02
HOE HET KLIMAAT IN HET VOORDEEL VAN DE EXPERTEN KAN SPELEN: EEN BOUDE VOORSPELLING
(Besmettingen zijn NIET het probleem, wel deel van de oplossing)
Tot augustus werd de beeldvorming door de experten gevoerd rond ziekenhuisopnames en overlijdens. Tijdens de zomer stonden deze curves zeer laag doorheen gans Europa. Het werd in september kouder, ideaal moment voor de experten om de beeldvorming aan te passen richting ‘besmettingen’, deze bleven immers relatief hoog. Besmettingen die op zich niets zeggen. De overgrote meerderheid vertoont geen symptomen, deze groep draagt ook nauwelijks bij tot verspreiding (zie eerdere posts). Een gedegen protocol om de zwakkeren te beschermen bleef uit.
Prof. Erika Vlieghe weet nu al dat ze gelijk gaat krijgen in de komende weken en wrijft in de handjes. Na het overlegcomité van deze week stond ze algauw in de kranten met de mededeling dat het té vroeg was om de maatregelen te lossen. “Dit gaat ons zuur opbreken”, gaf ze nog aan.
Wel, ze zou wel eens gelijk kunnen hebben. Eén van de grootste variabelen die nooit ter sprake komt zijn de klimatologische omstandigheden. Zoals seizoensgriep typisch gedrag vertoont, zo merken we bij Covid-19 ook een duidelijk patroon. Niet dat de experten hiervan op de hoogte zijn, zij houden in hun laatste GEMS-advies vast aan de klassieke maatregelen om de lockdown te handhaven i.f.v. besmettingscurves (1).
Ondertussen blijkt uit onderzoek dat landen die strikte maatregelen hanteren de meeste slachtoffers op hun conto hebben staan (zie eerdere posts). Maar van klimaatinvloeden hebben ze duidelijk nog niet gehoord bij de GEMS. De paradox wil nu dat de weersomstandigheden hen ongewild gelijk kunnen geven.
Bij wintertemperaturen werden er tot 18 keer meer besmettingen gevonden, landen met hoge temperaturen en hoge vochtigheid vertoonden de minste transmissie (2, 4, 5, 6, 7). Dit verklaart ook dat we in grote delen van het Westen (tussen dezelfde keerkringen gelegen) op dezelfde ogenblikken stijgingen en dalingen zien (2, 3, 4, 5, 6, 7). Diegene die als versoepelaars worden versleten hebben hier nog een argument bij, de stijgingen zijn onafhankelijk aan de maatregelen, maar dit geheel terzijde.
De regering voelt nu de maatschappelijke druk toenemen en poogt toch enige versoepelingen door te voeren. De laatste maanden waren relatief warm in onze westerse zones met als gevolg een daling van de transmissies, nu de temperaturen dalen speelt dit in het voordeel van het virus. Dit gekoppeld aan de ‘beperkte versoepelingen’,… .
Binnen een paar weken kunnen experten unisono roepen dat de maatregelen nooit hadden mogen versoepeld. En zo dreigen we alweer een lente tegemoet te gaan waarin de teugels niet zullen worden gelost en de experten kunnen poneren tijdens de zomer: “zie je wel, de maatregelen hebben geholpen”. Dat de zon hier dan voor de daling heeft gezorgd laten we dan maar in het midden. En zo sukkelen we van de ene lockdown naar de andere.
Dat de maatregelen nooit hebben gewerkt, noch hebben bijgedragen aan de indijking ziet men nu in al maanden verschijnen in de wetenschappelijke onderzoeken. Dat de huidige varianten besmettelijker zijn weten we nu ook, echter ziet men een daling van de mortaliteit en IC-opnames. Dit geeft ook aan dat de mutanten verzwakken maar in dit geval een hogere besmettelijkheid vertonen.
Zoals in eerdere posts reeds meegedeeld hadden landen waar geen maatregelen werden getroffen, in juli 2020, reeds 50-60% aan groepsimmuniteit bereikt. Koppel dit aan de studies die reeds aangaven dat landen met lockdown relatief meer slachtoffers voortbrachten en de conclusie is en blijft steeds dezelfde. Laat het virus vrij circuleren onder de actieve gezonde bevolking. Deze zal hier weinig tot geen klachten van ondervinden. Ze hebben dan ook geen baat bij een vaccin. Asymptomatisch personen brengen de ziekte nauwelijks over en een vaccin kan niet voorkomen dat je het virus doorgeeft.
De realiteit zal zijn dat de experten en het beleid waarschijnlijk nooit zullen toegeven dat de aanpak anders kan. We kunnen dus alleen maar hopen dat tegen het einde van de zomer een kentering mogelijk is als ze hun ‘opgelegde vaccinatiestrategie’ hebben doorgevoerd en dan besluiten dat we verder kunnen. Het virus zal daarmee niet weg zijn, echter biedt dat mogelijks wel een strategie aan het beleid om (stilzwijgend) een andere koers te gaan varen.
Laat nu dus de besmettingen zijn werk doen richting groepsimmuniteit binnen de actieve/gezonde bevolking en bescherm ondertussen de zwakkeren. Binnen een halfjaar hebben we zonder kosten voor vaccinatiecentra, logistiek en massa’s geld voor vaccins groepsimmuniteit bereikt.
Back to life, back to reality!
REFERENTIES
1) Het GEMS-rapport waarnaar ik eerder verwees blijkt van de site van de overheid gehaald???
2) IQBAL, M. M. et al. The effects of regional climatic condition on the spread of COVID-19 at global scale. Science of the Total Environment, [s. l.], v. 739, 2020. DOI 10.1016/j.scitotenv.2020.140101.
3) ABOUBAKR, H. A.; SHARAFELDIN, T. A.; GOYAL, S. M. Stability of SARS-CoV-2 and other coronaviruses in the environment and on common touch surfaces and the influence of climatic conditions: A review. Transboundary and emerging diseases, [s. l.], 2020. DOI 10.1111/tbed.13707.
4) SHARMA, A. et al. Structural stability of SARS-CoV-2 virus like particles degrades with temperature. Biochemical and Biophysical Research Communications, [s. l.], v. 534, p. 343–346, 2021. DOI 10.1016/j.bbrc.2020.11.080.
5) ELEONORA, B. et al. SARS-CoV-2 infection: the environmental endurance of the virus can be influenced by the increase of temperature. Clinical Microbiology and Infection, [s. l.], 2020. DOI 10.1016/j.cmi.2020.10.034.
6) Demongeot J, Flet-Berliac Y, Seligmann H. Temperature Decreases Spread Parameters of the New Covid-19 Case Dynamics. Biology. 2020; 9(5):
7) Yang X-D, Li H-L, Cao Y-E. Influence of Meteorological Factors on the COVID-19 Transmission with Season and Geographic Location. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2021; 18(2):484.
Voetnoten
De redenering van Sam Brokken is op zijn zachtst gezegd opvallend, het één sluit het andere namelijk niet uit: zelfs als zijn bewering dat de klimatologische omstandigheden één van de grootste variabelen is die de verspreiding van het coronavirus stuurt correct is (komen we hieronder nog op terug), wil dit nog niet zeggen dat de maatregelen zinloos zijn en geen invloed hebben op de verspreiding van het virus/het aantal besmettingen. Een daling van de temperatuur is dan waarschijnlijk eerder een goede reden om de maatregelen net vast te houden i.p.v. te versoepelen.
Sam Brokken haalt 6 referenties aan die zijn betoog dat de verspreiding van het virus voornamelijk gestuurd wordt door klimatologische omstandigheden en dus dat de maatregelen zinloos zijn moeten onderbouwen.
Hij schrijft:
“Bij wintertemperaturen werden er tot 18 keer meer besmettingen gevonden, landen met hoge temperaturen en hoge vochtigheid vertoonden de minste transmissie”
en verwijst hierbij naar referentie 2,4,5,6 en 7 om deze bewering te onderbouwen.
Daarnaast haalt hij aan
“Dit verklaart ook dat we in grote delen v/h westen (tss dezelfde keerkringen gelegen) op dezelfde ogenblikken stijgingen en dalingen zien”
Om deze bewering te onderbouwen verwijst hij naar referentie 2,3,4,5,6,7.
Enkel referentie 2, 6 en 7 zeggen iets over de relatie tussen klimatologische omstandigheden en de verspreiding/transmissie van het coronavirus. Referentie 3, 4 en 5 bespreken laboratoriumstudies die de stabiliteit van het virus onder verschillende temperaturen bestuderen. Uit deze studies blijkt dat de stabiliteit van het virus bij hogere temperaturen sterk verminderd is, wat suggereert (maar niet bewijst!) dat de temperatuur mogelijk een invloed heeft op de verspreiding en transmissie van het coronavirus.
Om na te gaan of klimatologische omstandigheden zoals temperatuur en vochtigheid werkelijk een invloed hebben op de transmissie, moet het effect van deze variabelen expliciet worden nagegaan op de verspreiding van het virus/het aantal besmettingen. In referenties 2, 6 en 7 wordt dergelijk onderzoek uitgevoerd. Om echter aan te tonen dat klimatologische omstandigheden de grootste variabele is die de transmissie van het virus stuurt moeten ook andere variabelen (bevolkingsdichtheid, coronamaatregelen,…) die een invloed hebben op de transmissie in het onderzoek worden opgenomen. Op die manier kan de grootte van de effecten van de verschillende variabelen t.o.v. elkaar worden nagegaan, is men zeker dat het effect van de ene variabele niet verklaard kan worden door het effect van de andere variabele en kan men nagaan hoe de effecten van de variabelen elkaar ook onderling beïnvloeden (interactie-effecten).
Referentie 2 bespreekt een onderzoek waarbij, over verschillende landen heen, een correlatie werd berekend tussen een aantal klimatologische factoren enerzijds en het aantal besmettingen met het coronavirus anderzijds.
Met andere variabelen die mogelijk een invloed hebben op de verspreiding van het coronavirus werd geen rekening gehouden.
Dit betekent dat niet kon worden nagegaan of de klimatologische factoren de grootste variabelen waren, maar ook dat het effect van de klimatologische factoren niet “zuiver” kon worden nagegaan. Het is in dit soort studies namelijk altijd mogelijk dat het effect verklaard kan worden door een niet opgenomen variabele.
Omdat de coronamaatregelen tussen de verschillende landen aanzienlijk varieerden is er bij deze studie gerede twijfel of het vastgestelde effect ook werkelijk het ware effect is van de klimatologische omstandigheden.
Referentie 6 is een artikel dat reeds op 31 maart 2020 gepubliceerd werd. Het bestudeerde de relatie tussen temperatuur en de verspreiding van het virus in de eerste twee weken van maart 2020 in 21 landen en Franse regio’s.
Het onderzoek ging dus over een zeer beperkte periode op een moment dat in de meeste landen nog geen coronamaatregelen golden. Hierdoor kon men het effect van de temperatuur weliswaar iets zuiverder nagaan, maar kon men geen uitspraken doen over de grootteorde van beide variabelen en de interactie tussen de twee.
Het artikel had bovendien betrekking op een heel andere situatie (geen maatregelen) dan de situatie (wel maatregelen) waarover Sam Brokken op basis van dit onderzoek uitspraken tracht te doen.
Ook had men door de beperkte studieperiode voor bepaalde landen maar een beperkt aantal datapunten, wat de resultaten minder betrouwbaar maakt omdat het moeilijker is om het ware effect te onderscheiden van meetfouten.
Daarnaast gebruikte men niet de gemeten temperatuur in die periode maar de gemiddelde jaarlijkse temperatuur per land, wat de resultaten uiteraard kan vertekenen. Het onderzoek was in die eerste onzekere periode een indicatie voor de rol van temperatuur in de verspreiding van het virus, maar door de vele beperkingen in het onderzoek kunnen er geen eenduidige uitspraken gedaan worden en moet het onderzoek met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden.
In referentie 7 wordt een studie besproken waarbij men het effect van klimatologische omstandigheden nagaat op de virustransmissie in vier Chinese steden.
Omdat de coronamaatregelen in die vier Chinese steden dezelfde waren, kon het effect van klimatologische omstandigheden “zuiverder” worden nagegaan dan in de studie besproken in referentie 2.
In de vier steden vindt men inderdaad effecten van de klimatologische omstandigheden op de verspreiding van het virus, maar op basis van de methodologie van de studie (de vier steden hadden dezelfde maatregelen) kan echter niet gezegd worden dat meteorologische omstandigheden de grootste variabele is in de virusverspreiding. Het effect van de coronamaatregelen kon immers niet worden nagegaan.
Bovendien waren de effecten van de klimatologische omstandigheden in de vier steden verschillend. De interactie tussen klimatologische factoren en de transmissie van het coronavirus is dus vermoedelijk complexer dan gedacht. De onderzoekers concluderen dan ook….
Kortom op basis van de referenties die Sam Brokken aanhaalt kan niet eenduidig worden besloten dat klimatologische omstandigheden de grootste variabele is die de transmissie van het virus aanstuurt, bovendien is het exacte effect van de klimatologische factoren en de interactie tussen de effecten van klimatologische factoren en andere variabelen (zoals de coronamaatregelen) niet na te gaan op basis van de aangehaalde referenties. Eén van de aangehaalde onderzoeken (referentie 6) lijkt zelfs te suggereren dat klimatologische factoren vooral in het begin van de epidemie een effect lijken te hebben, maar dat eens de epidemie op gang is, klimatologische factoren nog maar een beperkt effect hebben op de verspreiding van het virus. De beweringen van Sam Brokken worden dus niet onderbouwd door de referenties die hij zelf aanhaalt.
Nog opvallender: in verschillende referenties die Sam Brokken in zijn betoog aanhaalt wordt door de auteurs expliciet het belang van de coronamaatregelen besproken om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Een overzicht:
Referentie 2
“This study suggests that along with proper management such as social distancing and hand washing, long summer may also slow down the spread of pandemic disease.” (p. 7)
Referentie 3:
”We think that even if the climate conditions of summer season or warm regions may mitigate the growth rate of COVID-19 cases, no geographical region is immune to this risk since the fast growth of COVID-19 has also occurred in some warm climates such as Brazil & the Philippines. Therefore strict measures for controlling the spread of the disease remain essential in all areas of the world and the absence of containment actions might lead to severe outbreaks” (p. 17)
Referentie 5:
“In conclusion the increase of temperature observed in summer may influence the environmental endurance of SARS-COV-2 but this does not influence the need to maintain social distancing measures” (p. 3)
Het is dus erg merkwaardig dat Brokken in zijn betoog suggereert dat de maatregelen zinloos zijn omdat, volgens hem, de verspreiding van het virus voornamelijk gedreven wordt door klimatologische omstandigheden.
Heeft hij de artikels niet goed gelezen?
Heeft hij deze passages gemist?
Of paste deze informatie niet in het betoog en liet hij het na om ze dan ook te vermelden?